Η χοληδόχος κύστη είναι ένα μικρό σακουλάκι σε σχήμα αχλαδιού που βρίσκεται ψηλά και δεξιά στην κοιλιακή χώρα κάτω από το ήπαρ . Μέσα στην χοληδόχο κύστη συγκεντρώνεται και αποθηκεύεται η χολή που παράγεται από το ήπαρ. Η χολή είναι ένα ρευστό υγρό που εκκρίνεται (κατά τη διάρκεια των γευμάτων) μέσω του χοληδόχου πόρου στο λεπτό έντερο και συντελεί στην πέψη των λιπαρών τροφών και την απορρόφηση των βιταμινών και των θρεπτικών συστατικών.
Τι είναι η Χολολιθίαση
Αρκετές φορές μέσα στην χοληδόχο κύστη προκαλούνται συμπυκνώσεις χοληστερόλης, χολερυθρίνης και κρυσταλλοποίηση αλάτων, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται μικρές πέτρες που ονομάζονται χολόλιθοι.
Οι χολόλιθοι μπορεί να είναι διαφόρων μεγεθών και προκαλούν συμπτώματα όπως δυσπεψία, φούσκωμα, αέρια, καούρες, ναυτία, πόνο, έμετο ακόμη και πυρετό.
Στις μέρες μας υπάρχει αύξηση της συχνότητας της χολολιθίασης, λόγω διατροφικών συνηθειών και τρόπου ζωής.
Υπολογίζεται ότι περίπου το 20% - 30% του ενήλικου πληθυσμού θα παρουσιάσει χολολιθίαση σε κάποια φάση της ζωής του.
Η χολολιθίαση παρουσιάζεται συχνότερα στα παχύσαρκα και υπέρβαρα άτομα (συχνότερα στις γυναίκες), καθώς και σε άτομα που κάνουν κακής ποιότητας διατροφή.
Πάραυτα, υπάρχουν και άλλοι προδιαθεσικοί παράγοντες που ευνοούν την δημιουργία χολόλιθων, όπως:
Το κληρονομικό ιστορικό
Το φύλο
Η ηλικία
Η λιπαρή διατροφή πλούσια σε θερμίδες
Η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας και η καθιστική ζωή
Τα μεταβολικά νοσήματα, υπερλιπιδαιμίες, σακχαρώδης διαβήτης
Οι ιδιοπαθείς εντερικοί νόσοι πχ. νόσος του Crohn
Η εγκυμοσύνη
Τα αντισυλληπτικά
Πως γίνεται η διάγνωση της Χολολιθίασης
Η διάγνωση τίθεται από το ιστορικό του ασθενούς, την κλινική εξέταση και με τον υπερηχογραφικό έλεγχο της άνω κοιλίας. Ειδικότερα, το υπερηχογράφημα άνω κοιλίας αποτελεί την εξέταση εκλογής για τον έλεγχο της χοληδόχου κύστης.
Ποια είναι η θεραπεία για την Χολολιθίαση
Δυστυχώς δεν υπάρχει φαρμακευτική θεραπεία που να διασπά και να απομακρύνει τους χολόλιθους.
Επειδή στατιστικά ένα μεγάλο μέρος των ασθενών που πάσχουν από χολολιθίαση, θα παρουσιάσει χολοκυστίτιδα (απόφραξη του κυστικού πόρου από τους χολόλιθους), η χειρουργική αντιμετώπιση αποτελεί την πλέον ενδεδειγμένη και αποτελεσματική θεραπευτική λύση.
Κρίνεται ωφέλιμο για τους ασθενείς, να προγραμματίζουν στα αρχικά στάδια της νόσου και χωρίς άγχος, το λαπαροσκοπικό χειρουργείο με τον γιατρό τους, γιατί αργά ή γρήγορα θα επιδεινωθεί η κατάστασή τους και θα αποτελέσουν επείγον χειρουργικό περιστατικό, με την ταλαιπωρία, το στρες και τους κινδύνους που αυτό συνεπάγεται.
Τι είναι η Χολοκυστίτιδα
Καθώς οι χολόλιθοι μεγαλώνουν και πολλαπλασιάζονται μέσα στην χοληδόχο κύστη, η κύστη ερεθίζεται και δημιουργείται φλεγμονή. Ταυτόχρονα, καθώς η χοληδόχος κύστη συσπάται για να εκκρίνει τη χολή, τότε οι χολόλιθοι μπορεί να παγιδευτούν μέσα στον κυστικό πόρο και να προκαλέσουν απόφραξη.
Όλες αυτές οι διαταραχές είναι σίγουρο ότι θα οδηγήσουν σε φλεγμονές όπως την χολοκυστίτιδα και την παγκρεατίτιδα.
Όταν η απόφραξη του κυστικού ή των χοληφόρων πόρων είναι παρατεταμένη, τότε προκαλείται μία σοβαρή επιπλοκή, η οξεία χολοκυστίτιδα. Παράλληλα, υπάρχει άμεσος κίνδυνος ανάπτυξης οξείας παγκρεατίτιδας, μιας πολύ σοβαρής κατάστασης, που αν εξελιχθεί σε νεκρωτική είναι δυνητικά θανατηφόρα.
Οι ασθενείς με οξεία χολοκυστίτιδα παρουσιάζουν έντονη συμπτωματολογία, όπως:
Διάταση της κοιλιάς και οξύ κοιλιακό πόνο άνω δεξιά που μπορεί να εξαπλώνεται στο δεξί ώμο και στο επάνω μέρος της πλάτης
Πυρετός με ρίγη και εφίδρωση
Ναυτία και έμετοι
Πως γίνεται η διάγνωση της οξείας Χολοκυστίτιδας
Η διάγνωση τίθεται με την λήψη του ιστορικού του ασθενούς, την κλινική εξέταση και με τον υπερηχογραφικό έλεγχο της άνω κοιλίας.
Επίσης κατά τον αιματολογικό έλεγχο παρουσιάζεται αύξηση στα λευκά αιμοσφαίρια, στα ηπατικά ένζυμα, στην χολερυθρίνη και στην αλκαλική φωσφατάση.
Ποια είναι η θεραπεία για την οξεία Χολοκυστίτιδα
Η επεμβατική αντιμετώπιση της οξείας χολοκυστίτιδας θα πρέπει να είναι άμεση γιατί υπάρχει περίπτωση ρήξη της χοληδόχου κύστης και πρόκληση γενικευμένης περιτονίτιδας.
Η επέμβαση ονομάζεται χολοκυστεκτομή και μπορεί να γίνει με ανοιχτή ή λαπαροσκοπική μέθοδο.
Τι είναι η ERCP
Η ERCP (Ενδοσκοπική Παλίνδρομη Χολάγγειο-Παγκρεατογραφία) είναι μία πολύτιμη διαγνώστικη και θεραπευτική πράξη.
Προηγείται της χολοκυστεκτομής όταν υπάρχει αύξηση τιμών χολερυθρίνης και ηπατικών ενζύμων και στην MRCP όταν υπάρχει διάταση και περιεχόμενο στον χοληδόχο πόρο.
Κατά την εξέταση μπορούν να γίνουν θεραπευτικοί χειρισμοί στα χοληφόρα όπως, τοποθέτηση stent και απομάκρυνση μικρών χολόλιθων.
Τι είναι η Λαπαροσκοπική Χολοκυστεκτομή
Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή είναι η επέμβαση αφαίρεσης της χοληδόχου κύστης, που πραγματοποιείται χωρίς τομές στην κοιλιά του ασθενούς.
Ο χειρουργός εισάγει μέσω 4 μικρών οπών 0,5-1 εκατοστών, 4 λαπαροσκοπικά εργαλεία (trocars), που προσφέρουν υψηλής ευκρίνειας μεγεθυμένη εικόνα των εσωτερικών οργάνων και άριστη χειρουργική πρόσβαση για την αποκόλληση, αποκοπή και απομάκρυνση της χοληδόχου κύστης.
Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή αποτελεί μια από τις συχνότερες και ασφαλέστερες χειρουργικές επεμβάσεις παγκοσμίως. Θεωρείται ως το gold standard στην θεραπευτική αντιμετώπιση της χολολιθίασης και μπορεί να εφαρμοστεί σε όλους σχεδόν τους ασθενείς, ειδικά όταν πρόκειται για προγραμματισμένα χειρουργεία.
Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως:
4 πολύ μικρές χειρουργικές τομές
νοσηλεία μία ή δύο ημέρες
ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο
λιγότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές
γρήγορη ανάρρωση
ταχεία επάνοδο στην καθημερινή δραστηριότητα (3-4 ημέρες)
άριστο αισθητικό αποτέλεσμα
Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή προσφέρει την οριστική και ασφαλή λύση του προβλήματος, τόσο στις ήπιες, όσο και στις σοβαρές περιπτώσεις της νόσου.
Μετά το χειρουργείο ο ασθενής λαμβάνει γραπτές οδηγίες από τον χειρουργό και η επανεξέταση γίνεται σε 7 ημέρες.
Λαπαροσκοπική Χολοκυστεκτομή και περιορισμοί στην διατροφή
Παρότι η χοληδόχος κύστη αφαιρείται στο χειρουργείο, εντούτοις το ήπαρ συνεχίζει να παράγει χολή, η οποία παροχετεύεται κατευθείαν στο δωδεκαδάκτυλο, αφήνοντας ανεπηρέαστη την λειτουργία της πέψης.
Σαφώς ο ασθενής θα πρέπει μετά το χειρουργείο, να ακολουθήσει τις διατροφικές οδηγίες του χειρουργού του, οι οποίες περιλαμβάνουν για 15 ημέρες, τα εξής:
Κατανάλωση μικρών και συχνών γευμάτων.
Κατανάλωση υδαρών τροφών, ζωμών και ζελέ.
Κατανάλωση μικρών ποσοτήτων πρωτεΐνης χωρίς λίπος (ψάρι, κοτόπουλο).
Κατανάλωση ώριμων φρούτων.
Κατανάλωση άπαχων γαλακτοκομικών (γιαούρτι & τυρί χωρίς λιπαρά).
Αποφυγή κατανάλωσης για 15 ημέρες, των ακολούθων:
καφέ, σοκολάτας, κακάο, αλκοόλ, αναψυκτικών, παγωτών, γλυκών, άγουρων φρούτων, λαχανικών πλούσιων σε φυτικές ίνες (λάχανο, κουνουπίδι, μπρόκολο, χόρτα, καλαμπόκι, κλπ), ξηρών καρπών, τηγανιτών, αλλαντικών, αυγών, λουκάνικων, κλπ.
Οι παραπάνω διατροφικές οδηγίες, αποτελούν μία εξαιρετική ευκαιρία για τον ασθενή, για να υιοθετήσει υγιεινότερες διαιτητικές συνήθειες και να βελτιώσει τη υγεία του σε όλα τα επίπεδα.