Με την πάροδο της ηλικίας ο μαστός υφίσταται μία συνεχή αλλαγή ως προς την λειτουργία και την δομή του.
Στον μαστό εμφανίζονται πολλές και συνήθεις παθήσεις, προκαλώντας αναστάτωση και ανησυχία στις γυναίκες. Βεβαίως τα περισσότερα από τα προβλήματα δεν σχετίζονται με κακοήθειες.
Ωστόσο κάθε γυναίκα μετά την εφηβεία, θα πρέπει να επισκέπτεται μία φορά το χρόνο τον εξειδικευμένο γιατρό της, που θα διερευνήσει τυχόντα προβλήματα, θα δώσει θεραπευτικές οδηγίες και θα απαντήσει στις σχετικές ερωτήσεις και ανησυχίες της ασθενούς.
Όλες οι παθήσεις του μαστού είτε είναι καλοήθεις είτε κακοήθεις αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά με την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία.
Τα πιο συνηθισμένα προβλήματα του μαστού, είναι:
Περίπου 10% των γυναικών αναπτύσσουν κύστεις. Οι κύστεις είναι πιο συχνές σε γυναίκες ηλικίας μεταξύ 30 - 50 ετών και συνήθως εξαφανίζονται μετά την εμμηνόπαυση.
Συνήθως μία κύστη έχει ομαλή υφή, μετακινείται εύκολα, μπορεί να είναι μαλακή, ενώ πολλές φορές είναι επώδυνη.
Ανάλογα με τα μορφολογικά της χαρακτηριστικά μία κύστη μπορεί να είναι:
-
Απλή κύστη που περιέχει μόνο υγρό
-
Επιλεγμένη κύστη που εκτός από υγρό, μπορεί να περιέχει και συμπαγή στοιχεία
-
Πολύπλοκη κύστη με μεικτά χαρακτηριστικά και ύπαρξη συμπαγούς μάζας που ενέχει μικρή πιθανότητα κακοήθειας (20-43%)
Ινοκυστική νόσος - Iνοκυστική μαστοπάθεια
Πρόκειται για την πιο συχνή αιτία ανησυχίας στις γυναίκες ηλικίας 40 - 50 ετών.
Η ινοκυστική νόσος, λέγεται επίσης ινοαδένωση ή ορμονική μαστοπάθεια. Είναι άμεσα ορμονική νόσος και συχνά προκαλεί έντονο πόνο στο μαστό (μαστοδυνία) και έκκριση από τη θηλή. Η νόσος συνήθως εμφανίζει ύφεση μετά την εμμηνόπαυση. Τα αίτια είναι ορμονικά, στρεσογόνα αλλά και διατροφικά.
Η απλή ινοκυστική μαστοπάθεια, δεν αυξάνει τις πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.
Συμπτώματα είναι οι διογκωμένοι μαστοί που είναι ευαίσθητοι ή και πονάνε, καθώς και μερικές φορές εμφανίζουν ψηλαφητές κύστεις στο άνω έξω τεταρτημόριο τους.
Πρόκειται για καλοήθεις συμπαγείς όγκους, που εμφανίζονται κυρίως στην αναπαραγωγική ηλικία. Συνήθως σχετίζονται με ορμονικούς παράγοντες. Αν το μέγεθος του ινοαδενώματος δεν ξεπερνά τα 2 εκατοστά και η κλινική και απεικονιστική του εικόνα δεν εγείρει υποψία για πιθανή κακοήθεια, τότε συστήνεται η 6μηνη παρακολούθηση με κλινική και απεικονιστική εξέταση.
Έκκριμα θηλής (αποβολή υγρού από τη θηλή του μαστού)
Η αποβολή γαλακτόχρωμου εκκρίματος (γαλακτόρροια) και από τις δύο θηλές των μαστών είναι συχνή, ιδίως κατά τον πρώτο χρόνο μετά τον τοκετό.
Έκκριμα της θηλής και από τους δύο μαστούς μπορεί επίσης να συμβεί σε γυναίκες με υπολειτουργία του θυρεοειδούς αδένα (υποθυρεοειδισμό) ή ως παρενέργεια ορισμένων φαρμάκων.
Όταν παρουσιαστεί αυτόματη έκκριση υγρού, χωρίς πίεση του μαστού ή της θηλής, ή όταν το υγρό είναι διαυγές ή αιματηρό, μπορεί να οφείλεται σε κάποιο μικρό καλοήθες ογκίδιο μέσα σε κάποιον πόρο του μαστού, ή σπανιότερα σε κακοήθεια.
Εισολκή της θηλής του μαστού
Πρόκειται για ανατομική ανωμαλία στην οποία η μία ή και οι δύο θηλές των μαστών αντί να προβάλλουν προς τα έξω, εμφανίζουν βαθούλωμα προς τα μέσα. Σε πολλές γυναίκες η εισολκή θηλής είναι από τη γέννησή τους.
Σε άλλες γυναίκες, η εισολκή της θηλής εμφανίζεται και εξαφανίζεται κατά καιρούς ή συμβαίνει μετά τον θηλασμό.
Ωστόσο όταν μία γυναίκα εμφανίσει για πρώτη φορά εισολκή θηλής, τότε θα πρέπει να συμβουλευτεί το γιατρό της.
Παρότι η εισολκή της θηλής δεν είναι ανησυχητική, μία πρωτοεμφανιζόμενη εισολκή απαιτεί διερεύνηση για υποψία κακοήθειας.
Πόνος στον μαστό - Μασταλγία
Ο πιο κοινός τύπος μασταλγίας οφείλεται σε ορμονικές μεταβολές, προκαλώντας πόνο και στους δύο μαστούς για αρκετές ημέρες πριν την έναρξη της περιόδου.
Πρόκειται για την κυκλική μασταλγία, που εμφανίζεται και μετά υποχωρεί ανάλογα με τις διάφορες φάσεις του κύκλου.
Ωστόσο σε ένα πολύ μικρό ποσοστό γυναικών η μασταλγία μπορεί να οφείλεται σε κακοήθεια, γι΄αυτό σε κάθε περίπτωση μασταλγίας συνίσταται η διερεύνηση από τον ειδικό γιατρό.
Αλλοιώσεις του δέρματος των μαστών
Μπορεί να οφείλονται σε απλές δερματολογικές παθήσεις, ωστόσο σε κάθε περίπτωση χρειάζεται προσεκτική κλινική εξέταση από τον ειδικό γιατρό, καθώς και εξέταση μαστογραφίας, ώστε να αποκλειστεί η πιθανότητα σπανιότερων μορφών καρκίνου όπως ο φλεγμονώδης καρκίνος του μαστού.
Η μαστίτιδα είναι φλεγμονή του μαστού και εμφανίζεται συχνά στις θηλάζουσες μητέρες και ιδιαίτερα τους πρώτους τρεις μήνες της γαλουχίας.
Πρόκειται για λοίμωξη του μαστού από μικρόβια όπως ο σταφυλόκοκκος και ο στρεπτόκοκκος και εκδηλώνεται με ερυθρότητα, πόνο, πρήξιμο και θερμότητα στο στήθος. Η θεραπεία περιλαμβάνει τη λήψη αντιβιοτικών.
Ωστόσο σε κάθε περίπτωση χρειάζεται εξέταση από τον ειδικό γιατρό, προκειμένου να αποκλεισθεί η πιθανότητα φλεγμονώδους καρκίνου.
Ο καρκίνος του μαστού είναι η πιο συχνή μορφή καρκίνου στις γυναίκες και προσβάλλει συχνότερα τις ηλικίες μεταξύ 50 και 70 ετών.
Δύο είναι οι βασικοί τύποι της νόσου:
Ο πορογενής καρκίνος που προέρχεται από τους γαλακτοφόρους πόρους και ο λοβιακός καρκίνος που προέρχεται από τα λοβία, που είναι τα σημεία από τα οποία παράγεται το μητρικό γάλα.
Ο καρκίνος του μαστού διαχωρίζεται σε διηθητικό και μη διηθητικό.
Ο διηθητικός έχει την ιδιότητα να δίνει μεταστάσεις, ενώ ο μη διηθητικός θεωρείται αρχόμενος και δυνητικά δε δίνει μεταστάσεις.
Στις μέρες μας υπάρχουν πολλές και αποτελεσματικές θεραπείες για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού.
Ο χειρουργός θα σχεδιάσει το θεραπευτικό πλάνο μαζί με τον ασθενή, συνυπολογίζοντας όλα τα κλινικά και ψυχολογικά δεδομένα.
Οι νέες χειρουργικές τεχνικές, όπως η χειρουργική αφαίρεση του όγκου ή τμήματος του μαστού και μικρού αριθμού λεμφαδένων με διατήρηση του μαστού, καθώς και τα νέας γενιάς κυτταροτοξικά φάρμακα, προσφέρουν υψηλά ποσοστά ίασης.