Το παχύ έντερο αποτελεί το τελευταίο τμήμα του πεπτικού σωλήνα και η λειτουργία του είναι να απορροφά νερό από τα άπεπτα υπολείμματα των τροφών και να τα προετοιμάζει για αποβολή μέσω του πρωκτού.
Το μήκος του είναι περίπου 1,5 μέτρο, η διάμετρος του είναι περίπου 5-8 εκατοστά και διακρίνεται σε 4 τμήματα:
-
το ανιόν κόλον που ξεκινά από το τυφλό και εκτείνεται δεξιά προς τα πάνω
-
το εγκάρσιο κόλον που διασχίζει το άνω μέρος της κοιλιάς
-
το κατιόν κόλον που κατεβαίνει στην αριστερή πλευρά της κοιλιάς
-
και το ορθοσιγμοειδές που είναι το τελευταίο τμήμα του παχέος εντέρου
Το τοίχωμα του παχέος εντέρου αποτελείται από τέσσερα διαφορετικά στρώματα:
Το παχύ έντερο προσβάλλεται από πολλές και συχνές παθήσεις. Ειδικότερα, ο καρκίνος του παχέος εντέρου αποτελεί τη δεύτερη συχνότερη κακοήθεια στο Δυτικό Κόσμο, κυρίως λόγω του τρόπου ζωής αλλά και γενετικών παραγόντων.
Οι παθήσεις που μπορεί να νοσήσει το παχύ έντερο, είναι:
-
Το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου ή σπαστική κολίτιδα
-
Οι ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις εντερικοί νόσοι: ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn
-
Η ψευδομεμβρανώδης κολίτιδα, η ισχαιμική κολίτιδα, η γαγγραινώδη νεκρωτική κολίτιδα, η αμοιβαδική κολίτιδα, κ.α.
-
Η εκκολπωματίτιδα
-
Το συγγενές και επίκτητο μεγάκολο
-
Η διάτρηση του παχέος εντέρου
-
Η στένωση και απόφραξη των μεσεντέριων αρτηριών και φλεβών
-
Τα αδενώματα και οι καλοήθεις όγκοι, όπως: αδενωματώδεις πολύποδες, θηλώδη αδενώματα, λιπώματα
-
Τα Νεοπλάσματα του παχέος εντέρου, όπως: αδενοκαρκινώματα, καρκινοειδείς όγκοι, λεμφώματα, σαρκώματα, λειομυώματα, κ.α.
Σε ποσοστό πάνω από το 80% των περιπτώσεων, ο καρκίνος του παχέος εντέρου αναπτύσσεται από έναν καλοήθη όγκο (αδενωματώδης πολύποδας), ο οποίος εξελίσσεται αργά και γίνεται καρκινικός.
Επίσης, υπάρχει ο καρκίνος του παχέος εντέρου που αναπτύσσεται σε έδαφος ελκώδους κολίτιδας και νόσου του Crohn. Ακόμη υπάρχουν οι κληρονομικοί καρκίνοι του παχέος εντέρου που αναπτύσσονται σε ασθενείς με κληρονομικό υπόβαθρο και οι μεταστατικοί καρκίνοι που προέρχονται από άλλα όργανα.
Οι περισσότεροι ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου δεν έχουν κάποιο σύμπτωμα. Ωστόσο, όσο ο όγκος αυξάνεται, ο ασθενής μπορεί να παρουσιάσει ορισμένα συμπτώματα, όπως:
-
Αλλαγή των συνηθειών του εντέρου (διάρροιες, δυσκοιλιότητα, δυσχεσία, ατελή κένωση)
-
Αίμα στα κόπρανα ή και αίμα με βλέννα, μαύρα κόπρανα
-
Απώλεια βάρους
-
Αναιμία
-
Διάφορα γαστρεντερικά προβλήματα (έμετος, φούσκωμα, κράμπες, κ.α)
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου εάν διαγνωστεί εγκαίρως, αντιμετωπίζεται επιτυχώς σε ποσοστό άνω του 90% των περιπτώσεων.
Οι διαγνωστικές εξετάσεις που συστήνονται είναι:
Τα στάδια του καρκίνου του παχέος εντέρου είναι:
-
Στάδιο Ι: Ο καρκίνος έχει διεισδύσει μέσα στο εσωτερικό ή και μεσαίο τοίχωμα του παχέος εντέρου.
-
Στάδιο II: Ο καρκίνος έχει εισχωρήσει από το εσωτερικό τοίχωμα προς το μυϊκό τοίχωμα χωρίς να προσβάλει τους λεμφαδένες της περιοχής.
-
Στάδιο ΙΙΙ: Ο καρκίνος έχει προχωρήσει σε ένα ή περισσότερους λεμφαδένες της περιοχής κοντά στο παχύ έντερο και στο ορθό.
-
Στάδιο IV: Ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί στους λεμφαδένες και σε άλλα όργανα του σώματος όπως στο ήπαρ, τους πνεύμονες, κλπ. δημιουργώντας δευτεροπαθείς όγκους - μεταστάσεις.
Η χειρουργική αφαίρεση του όγκου αποτελεί την βασική θεραπευτική αντιμετώπιση του καρκίνου στο παχύ έντερο, στοχεύοντας στην αφαίρεση του τμήματος του εντέρου και των γειτονικών ιστών που επηρεάζονται από τον όγκο.
Μετά την επέμβαση σε αρκετές περιπτώσεις γίνεται συνδυασμός με ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία.
Η επέμβαση μπορεί να γίνει με ανοικτό χειρουργείο ή λαπαροσκοπικά, με εξίσου καλά αποτελέσματα. Κατά την επέμβαση ο χειρουργός αφαιρεί το μέρος του εντέρου που συμπεριλαμβάνει τον όγκο, καθώς και τους λεμφαδένες της περιοχής όπου συνήθως καρκινικά κύτταρα μπορεί να εισέλθουν και να προκαλέσουν μεταστάσεις.
Στην συνέχεια ο χειρουργός επανασυνδέει (αναστόμωση), τα άκρα του υγιούς εντέρου.
Αν για κάποια αιτία ο χειρουργός δεν μπορεί να επανασυνδέσει τα υγιή τμήματα του παχέος εντέρου, τότε διαμέσου μίας τομής στην περιοχή της κοιλιάς, ο χειρουργός θα ενώσει το έντερο στο επίπεδο του δέρματος.
Αυτό το είδος της χειρουργικής διαδικασίας ονομάζεται κολοστομία και αποτελεί το άνοιγμα που παρέχει ένα νέο πέρασμα για την αποβολή των κοπράνων.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η κολοστομία είναι προσωρινή και αποτελεί στάδιο της θεραπευτικής αντιμετώπισης, καθώς σε δεύτερο στάδιο πραγματοποιείται η επανένωση και η επαναφορά του εντέρου στην ανατομική του θέση.
Μετά την επέμβαση ο ασθενής παραμένει συνήθως για νοσηλεία μία εβδομάδα. Κατά την ανάρρωση ο ασθενής έχει εντερικές διαταραχές, αισθάνεται κόπωση και πόνο που αντιμετωπίζεται φαρμακευτικά. Η επαναφορά της σωστής λειτουργίας του εντέρου επέρχεται σε λίγες εβδομάδες.
Η λαπαροσκοπική χειρουργική εφαρμόζεται σε όλες τις παθήσεις του παχέος εντέρου, καλοήθεις αλλά και κακοήθεις.
Στα πλεονεκτήματα της συγκαταλέγονται:
-
Μικρότερος μετεγχειρητικός πόνος
-
Μικρότερο χειρουργικό τραύμα και καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα
-
Μικρότερος χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο
-
Συντομότερη επιστροφή του ασθενούς στις καθημερινές του δραστηριότητες
Πρέπει να επισημάνουμε τον μέγιστο ρόλο της εμπειρίας του χειρουργού στην χειρουργική αντιμετώπιση των παθήσεων του παχέος εντέρου.
Ειδικότερα στις καρκινικές καταστάσεις απαιτείται εξειδίκευση και πρότερη εμπειρία, ώστε να επιτευχτεί η καλύτερη δυνατή έκβαση στην επέμβαση.